ΚΑΛΩΣ ΗΡΘΑΤΕ ΣΤΟ ΠΙΟ ΠΑΡΑΞΕΝΟ ΜΕΡΟΣ ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥ!!!
«τη ΣΧΟΛΗ ΚΑΛΩΝ ΤΕΧΝΩΝ της οδού ΑΘΗΝΩΝ-ΠΕΙΡΑΙΩΣ»
Ξεκινάω αυτό το μικρό σημείωμα με την ευχή να μπορούσα τα λίγα χρόνια ζωής που μου απομένουν να τα ζήσω σαν ένοικος, αλλά και γιατί όχι σα νυχτοφύλακας, της Σχολής Καλών Τεχνών της οδού Πειραιώς και βεβαίως να ταφώ ή να σκορπιστώ στους αγρούς που βρίσκονται πίσω από το πανέμορφο αυτό απελευθερωτικό, εικαστικό τοπίο.
Αυτή την υπέροχη εμπειρία εμβάπτισής μου κυριολεκτικά στην ουσία της εικαστικής πανδαισίας που ένιωσα μπαίνοντας στη Σχολή Καλών Τεχνών, είχα να τη νιώσω από τότε που, χρόνια πριν, αφού διέσχισα τη μισή Ευρώπη με οτοστόπ, επισκέφθηκα το Dali Theatre-Museum στην κωμόπολη Figueres της Καταλωνίας, εκεί όπου είχαν συνυπάρξει ο Νταλί με την ιερή καρακάξα του Γκαλά για σχεδόν μισό αιώνα.
Θα προσπαθήσω να σας εισαγάγω στο σημαντικό αυτό γεγονός που έλαβε χώρα στον ερεθιστικό αυτό χωροτόπο ερήμην των κατοίκων της δύσμοιρης και κατεστραμμένης τερατούπολης ΠΕΙΡΑΙΑΘΗΝΑΣ.
Καλώς ήρθατε λοιπόν στο διάδρομο απογειώσεων της ψυχής, στις αίθουσες και στα εργαστήρια των Καλών Τεχνών, στην ιδανική κοινωνία του Τόμας Μορ, στη νησίδα του ανείπωτου και της Ουτοπίας, στα δάση και στα βουνά και στις κορυφές του Πάνθεον και στο Θρόνο του Δία, στα έγκατα της ύπαρξής μας, στους χτύπους της καρδιάς και στους ανασασμούς του σώματος, στα άδυτα της σύλληψης και της δημιουργίας.
Η φετεινή παρουσίαση των τελειοφοίτων της ΑΣΚΤ διήρκεσε έναν ολόκληρο μήνα, τον Οκτώβρη 2012, κι ήταν μια τούρτα με διαφορετικές επιστρώσεις σύλληψης και έμπνευσης χωρίς αρχή και τέλος, ό,τι έπρεπε για τις επεισοδιακές τουρτομαχίες στις ταινίες του τρίο Στούτζες και των Μαρξ Μπράδερς. Μόνο που δεν έπεσαν οι τίτλοι ΤΕΛΟΥΣ με τον ίδιο επεισοδιακό τρόπο. Maybe next year!
Περνώντας από αίθουσα σε αίθουσα και διασχίζοντας το χώρο που εκτέθηκαν οι εργασίες, λούζομαι από ένα συνεχές μετείκασμα εικόνων, σχεδίων, αφαίρεσης κι αναίρεσης απεικονίσεων, από επιτοίχια χαλιά φωτογραφιών και εκτύπων, χαλκογραφίες, ξυλοτυπίες, μεταξοτυπίες, αιφνιδιασμούς από παράξενα, ετερόκλητα και απροσδιόριστα αντικείμενα «τακτικώς και ατάκτως» σκηνοθετημένα.
Συνεχείς ανατροπές και βιντεο-θεάσεις, ελαιογραφίες, υδατογραφίες, ωογραφίες, χρωματογραφίες, θαλασσογραφίες, σκηνικά θεατρικών δρώμενων, συρμάτινες, ασώματες κεφαλές φτερουγίζουν ολόγυρα, νεκρές φύσεις και αποφύσεις, ιπτάμενα εντόσθια και έντερα σε ολόλευκες αίθουσες, αιωρούμενα κομματιασμένα μέλη σωμάτων, ασημένιες και χάρτινες ευχές ίασης αρρωστημένων σπλάχνων. Παγωμένες εικόνες ανθρώπων σε οθόνες βίντεο, χαμένα μεταξοτυπωμένα βλέμματα, αλυσοειδή δεσμά που καθηλώνουν σε λαβυρινθώδεις συμβολισμούς. Γυναίκες-σφίγγες, εφήμερες εφημερίδες, πολυκαιρισμένες φωτογραφίες, τσαλακωμένα πρόσωπα, ένα ταξίδι που έμεινε ανοικτό σαν τη βαλίτσα που δεν γέμισε ποτέ, διακοσμητικός πουνκτουαλισμός, ένας μπαλτάς που στολίζει το μέτωπο ενός κακομούτσουνου, πιο κει μια πολύχρωμη μοναχική φιγούρα ανθρώπου πλεχτή και μπλεγμένη με χρώματα, μια περιστρεφόμενη μαγική λατέρνα αφηγείται ταχυδράματα και μικρές ιστορίες μικροσκοπικών ανθρώπων και στο τέλος του διαδρόμου ρετρό αναστεναγμοί από συρραπτικές και ποδοκίνητες ραπτομηχανές.
Προχωρώντας πιο πέρα στη Νεκρή Ζώνη αποκαλύπτονται διαδοχικά γραφιστικές αποτυπώσεις και έκτυπα των σπλάχνων της πόλης, κορμοί και κορμιά λουστραρισμένων δασικών απωλειών, κατακρεουργημένοι νιπτήρες και κωλοτρυπιδολουτήρες, πορτρέτα ζευγών υποδημάτων και ποδαστραγάλων, οικογενειακές συναθροίσεις ποδών ενδεδυμένων «στα λουστρίνια της Κυριακής», στο πάτωμα κατακερματισμένες πέτρινες σκέψεις που αναζητούν εναγωνίως την επανένωσή τους.
Συνεχίζω ανιχνεύοντας φιγούρες πρωτοκυκλαδικών ειδωλίων και καλειδοσκοπικά κουτιά, escherικές σκάλες με γεωμετρήματα και αδιέξοδες δαιδαλώδεις κατασκευές, όπου το βλέμμα ταξιδεύει χωρίς προορισμό και τέλος προσγειώνεται στις ολόσωμες φιγούρες ενός μπάτσου, μιας εξωγήινης κατσίκας και του ΓΑΠ πανευτυχούς στην εγκαθιδρυμένη παιδικότητά του στο καροτσάκι μωρού. Ο μπάτσος μας πετάει την πετριά της προφανούς ομοφυλοφιλίας του, βρίσκω ένα άρωμα αμφισβήτησης στο έργο και στην κατακόκκινη πρόστυχη γλώσσα του μια παιχνιδιάρικη διάθεση που μου θύμισαν την κρυψίνοια και το σαρκασμό του Σαλβαντόρ Νταλί, πλησιάζω και τον φιλάω με πάθος.
Στον επόμενο τοίχο μια κοπέλα έχει σχηματίσει με εκατοντάδες σταυρουδάκια τη λέξη «Αλλάχ», έργο πολυεπίπεδο και πολυσήμαντο με απίστευτο φορτίο θρησκευτικού μίσους αιώνων.
Κάποια άλλη καλλιτέχνις είχε βρει καταφυγή πολύ πέρα από το επέκεινα, σ’ έναν κόσμο ανυπαρξίας όπου κυριαρχούν τα όνειρα και οι εφιάλτες του. Τη συνάντησα να συνομιλεί με τις σκοτεινές κι ερμητικές φιγούρες τριών γυναικών και ενός αιλουροειδούς που έχουν πολλές φορές στο παρελθόν ανταμώσει στη γιορτή των Νεκρών του Γιουκατάν και όλοι μαζί παρακολουθούν –όλους εμάς- μια λιτανεία πεθαμένων θεατών να γλιστρούν μπροστά τους σε μια αίθουσα που το φως τρέμει και αγκομαχούν οι σκιές.
Μια ακόμη κοπέλα περιγράφει τα παραμυθένια πρόσωπα των θεατών μιας κινηματογραφικής προβολής, αποσβολωμένων στη μοναξιά της σκοτεινής αίθουσας. Μια αλλοπρόσαλη παρέα που επιδεικνύει αξιοθαύμαστη ανεκτικότητα στην ανυπόφορη μυρωδιά μιας γοργόνας που κάθεται ανάμεσά τους με την τσαλακωμένη ουρά της. Το τέλος της προβολής βρίσκει τον ήρωα με τη διαταραγμένη προσωπικότητα να πετάει υπαινικτικά προς την αγαπημένη του.
Παντού γαργαλιστικά κορίτσια που συνομιλούν με τα μακριά τους δάχτυλα, τα ανήσυχα πόδια τους, στριφογυρίζουν με τις κυματιστές φτερούγες τους και τα μυθικά καπούλια τους, κορίτσια σαν τις τρικυμισμένες θάλασσες, με πτερύγια χορού και κολύμβησης στα πόδια, αναψοκοκκινισμένα κορίτσια, κολασμένα, καταραμένα κορίτσια παρέα με κάποια λίγα τυχερά αγόρια.
Ναι, φίλοι μου, χάρη στην ανακάλυψη της πρωτόγονης τέχνης της μαύρης Αφρικής, οι ευρωπαίοι καλλιτέχνες, κατάφεραν να απελευθερωθούν από ένα παλιοκαιρισμένο ακαδημαϊσμό. Ο Ερνστ, ο Πικάσο, ο Κλέε και τόσοι άλλοι ευρωπαίοι καλλιτέχνες και δημιουργοί δέχτηκαν τις επιρροές της αφρικανικής γλυπτικής, ζωγραφικής, μουσικής. Άφησαν πίσω τους τη ρασιοναλιστική μετρική της Δύσης και δημιούργησαν εκτός μέτρου και αρμονίας. Κι αυτά μόλις έναν αιώνα πριν, χάρη στην ανακάλυψη της τέχνης της μαύρης Αφρικής, όταν οι ευρωπαίοι καλλιτέχνες απελευθερώθηκαν και άρχισαν να ονειρεύονται ξανά. Αφεθήτε λοιπόν σ’ αυτό το άγγιγμα της ανατροπής και μεγαλουργήστε!!!
Φιλία
ένας γάτος περαστικός στο σκοτάδι
Φωτογραφίες: Μαριάννα Κολλίρη
Κάποια ονόματα δημιουργών λείπουν. Βοηθήστε μας να τα συμπληρώσουμε.
Δείτε επίσης:
Έκθεση τελειοφοίτων της ΑΣΚΤ 2014