Θωμάς Γκόρπας

Μαύρες αφηγήσεις

«…Πολλή η απελπισία.

Αλλά όσοι έχουμε αγωνιστεί

για μια καλύτερη Ελλάδα,

ελπίζουμε ακόμα…»

Θ.Γκ.

 

Θωμάς Γκόρπας

Ο ποιητής Θωμάς Γκόρπας Ο Θωμάς Γκόρπας γεννήθηκε στο Μεσολόγγι το 1935. Από το 1954 έζησε στην Αθήνα, από το 1975 έως το 1980 στο Παρίσι, και από το 1990 μοίραζε τον καιρό του ανάμεσα στην Αθήνα και στην Αίγινα. Έκανε μια ντουζίνα επαγγέλματα: εργάτης, λογιστής, παλαιοβιβλιοπώλης, βιβλιοπώλης, επιμελητής εκδόσεων, εκδότης (εκδόσεις Πανόραμα και εκδόσεις Έξοδος), μεταφραστής, κ.α., πριν και μετά τη λεγόμενη δημοσιογραφία (συντάκτης στον Ημερήσιο Τύπο: Ανεξάρτητος Τύπος, Μεσημβρινή, Εξπρές, Νέα Πολιτεία). Ακόμα υπήρξε συντάκτης ή αρχισυντάκτης στα περιοδικά Ρουμελιώτικο Ημερολόγιο, Ρουμελιώτικη Βίγλα, Ο Λογοτέχνης, Η Τέχνη στην Αθήνα, Η Καλλιτεχνική, Πολιτικά Θέματα, Μουσικά Θέματα.

Έγραψε για τον κινηματογράφο και την τηλεόραση και δίδαξε σε θεατρική σχολή ιστορία λογοτεχνίας και αγωγή του λόγου. Στη δεκαετία του 1950 σύχναζε στο Πρακτορείο Πνευματικής Συνεργασίας, στη Στοά Μαυρίδη, στο Πατάρι του Λουμίδη και στο Βυζάντιον.

Από το 1955 έως το 1967 συμμετείχε σε ομάδες που πρωτοστάτησαν για μια πρωτοπορία στο θέατρο, στον κινηματογράφο, στα εικαστικά, και για την υπεράσπιση του λαϊκού τραγουδιού. Από τους πρώτους που μίλησαν και έγραψαν για τον Καραγκιόζη και το ρεμπέτικο. Το 1979 εκπροσώπησε την Ελλάδα στο Πρώτο Διεθνές Φεστιβάλ Ποίησης Μπιτ στην Όστια της Ρώμης.Πέθανε στην Αθήνα το 2003. πηγή: BAKXIKON – έχει και άλλες πληροφορίες για τον ποιητή.

Δείτε άλλες αναρτήσεις στο ΠΟΙΕΙΝ – Διαβάστε ένα αυτοβιογραφικό ποίημα του Θωμά Γκόρπα  για το “πώς σώζεται” και το χρονολόγιο της Μ. Θεοδοσοπούλου (εφημ. «Εποχή»). 

…………………………………….

«Ήρθα για πρώτη φορά στην Αθήνα σαν τουρίστας τον Ιούνιο του 1953 με τη μεγάλη εκδρομή των τελειοφοίτων της… Παλαμαϊκής: Μεσολόγγι, Ρίο, Ισθμός, Αγιοι Θεόδωροι, Αθήνα (Πειραιώς, Πανεπιστημίου, Ακρόπολις, για έναν δεκάρικο του φασίστα γυμνασιάρχη), Ιερά Οδός, Ορχομενός, Δελφοί, Μεσολόγγι… Τον Σεπτέμβριο ξαναήρθα για ένα μήνα στα φροντιστήρια Χατζή, όπου οι φροντισταί ήταν λιγότερο καταρτισμένοι από μένα και όπου συνάντησα για πρώτη και τελευταία φορά τον μετέπειτα θρησκευτικό ποιητή Ματθαίο Μουντέ… Διημέρευα στο πατριωτικό – αιτωλοακαρνανικό καφενείον «Ελλάς» αρχές Αθηνάς (ναργιλέδες, σαράφηδες…) και διανυκτέρευσα στο Αιγάλεω, Λοιμωδών Νόσων, εντός δωματίου από τσιμεντόλιθους μαζί μ’ άλλους τέσσερες – απέναντι στου «Βλάχου» η Μπέλλου σ’ όλη την ομορφιά και τη δόξα της…».

«Πώς τυπώνεται και πώς κυκλοφορεί το βιβλίο ενός νεότερου συγγραφέα εκείνα τα χρόνια; Μιλάμε, φυσικά, για μια ποιητική συλλογή που σπάνια ξεπερνούσε τα τρία τυπογραφικά ή πεζογραφήματα έως 100 σελίδες. Ο συγγραφέας ήταν όλα: εκδότης και παραγωγός, διορθωτής κι επιμελητής, διαθέτης και διανομέας… Τα χαρτιά, η επιλογή και η αγορά τους από τον Διονυσόπουλο στην Πλατεία Αγίων Θεοδώρων…».

«Για πρώτη φορά μπαίνω σε τυπογραφείο όταν ο Βαγιάνος με στέλνει με μια λογοτεχνική έκδοση εντός κλειστού φακέλου στον ωραίο ποιητή και άνθρωπο Γεράσιμο Αμπάτη, αρχιδιορθωτή και φιλολογικό συνεργάτη της «Ακροπόλεως» – το τυπογραφείο της εφημερίδας πανάρχαιο, όπως και του Χρυσοβέργη στην ίδια στοά Πάππου, κάτω χώμα κι απάνω κεραμίδια, θυμάμαι, είχα φτάσει εκεί μετά ραγδαία βροχή και περπάτησα ως τον Γεράσιμο πάνω σε μαδέρια… επιπλέοντα… Το «Βυζάντιον» είχε κι αυτό πάτωμα εκ χώματος, έμπαζε από παντού, πλημμύριζε με τη βροχή κι ο Μπάμπης σταμάταγε τους καφέδες, τα τσάγια και τα χαμομήλια και… στέγνωνε το «πάτωμα» εξαπολύοντας τσουβάλια πριονίδι…».

«Με το τέλος του Εμφυλίου, εκεί στα 1951-52, δημιουργείται ένας πυρήνας από ποιητές κυρίως, αλλά και κάποιους πεζογράφους, ζωγράφους και ηθοποιούς, που θα κρυσταλλωθεί στα 1954-55. Ο ποιητής Τέος Σαλαπασίδης, είναι αυτός που για λίγο καιρό θ’ ανεβαίνει μόνος στο Πατάρι, ανάμεσα σε παλιότερους, πριν αρχίσουν να μαζεύονται γύρω του τα πρώτα στελέχη: Καρούζος και Χριστοδούλου, Πρωταίος και Κατσαρός…

«Ο Τάκης, το πρώτο γκαρσόνι, ο μετρ, ο φίλος μας, ευφυολόγος και χλευαστικός, πάντα… κουρασμένος και πάντα ανθρώπινος, γενναιόδωρος στις απενταρίες μας κι αυτός όπως ο Μπάμπης, είχε κι ένα χάρισμα παραπάνω: όταν δεν σερβίριζε ή δεν γούσταρε καθόταν στο τραπέζι μας… Στην πραγματικότητα το Πατάρι ήταν απαγορευμένος Παράδεισος για κάμποσους που τον ορέγονταν, «διασημότητες» της εποχής κι όσους δεν γουστάραμε, τους κάναμε άγριες φάρσες και κάποτε τους προπηλακίζαμε…

«Ο κόσμος της πρωτοπορίας έκανε περάσματα και στα καφέ- ζαχαροπλαστεία και στα μπαρ-ουζερί: Πικαντίλι και Ρωσικόν, Μπραζίλιαν, Απότσος κι Ορφανίδης, ακόμα Ζώναρς και Φλόκα, όπου τάραζε τα νερά, προκαλώντας συχνά επεισόδια, πιο σωστά συμβάντα…».

 

(Κείμενο που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό «Ιχνευτής» (Δεκέμβριος 1987), με τον τίτλο «Με το Θωμά Γκόρπα στην Αθήνα της αμφισβήτησης της δεκαετίας του ’50»).

 ——————————

 Το έργο του Θωμά Γκόρπα (ποίηση- πεζά – μεταφράσεις – εκδόσεις) από το ΕΚΕΒΙ, αλλά πάνω απ’ όλα εξέδωσε το σημαντικό «Περιπετειώδες, κοινωνικό και μαύρο νεοελληνικό αφήγημα, 1850-1950» (εκδ. 1981) – που άφησε εποχή και σηματοδότησε εξελίξεις στην έρευνα και τον εκδοτικό χώρο.

Παρακάτω μπορείτε να διαβάσετε αποσπάσματα από το έργο τριών ανθολογημένων από τον Γκόρπα «μαύρων αφηγητών».

Κρίσις… του Αρκάδιου Λευκού (κλικ στον τίτλο)

Σκοτάδια του Νίκου Σαράβα (κλικ στον τίτλο)

Κουρασμένος απ’ τον έρωτα του Γιώργου Τσουκαλά (κλικ στον τίτλο)

Και εκτός σειράς μπορείτε να διαβάσετε παρακάτω ένα απόσπασμα από την αυτοβιογραφία του Μάρκου Βαμβακάρη που θα μπορούσε επίσης να χαρακτηριστεί «μαύρο αφήγημα». 

Μάρκος Βαμβακάρης, Αυτοβιογραφία (κλικ στον τίτλο)

(Εκτός σειράς αλλά μέσα στο πνεύμα)